Gołębie pocztowe – sportowcy w świecie zwierząt.

Bezpośrednim przodkiem gołębia pocztowego jak i kilkuset innych ras gołębi domowych
jest gołąb skalny. Pod względem użytkowości gołębie można podzielić na trzy grupy: gołębie sportowe, wystawowe oraz rzeźne – z przeznaczeniem na ubój.

Już w starożytności wykorzystywano gołębie pocztowe odznaczające się zdolnością powracania do gołębnika z dużych odległości jako skrzydlatych posłańców przekazujących informacje. Także podczas I i II wojny światowej gołębie odegrały ważną rolę w prowadzeniu działań wojennych (gołąb Cher Ami, z franc.: drogi przyjaciel) za co zostały odznaczone medalem Dickin (32 gołębie) – odpowiednik medalu Krzyża Wiktorii.

Wszystkich hodowców w Polsce zrzesza Polski Związek Hodowców Gołębi
Pocztowych, gdzie gołąb pocztowy hodowany jest głównie dla celów sportowych.
Zawody organizowane z ich udziałem polegają na wypuszczeniu kilkuset do kilku
tysięcy ptaków ze wspólnego startu, z odległości dochodzących nawet do 2000km.

By móc cieszyć się pięknem tych ptaków jak i rywalizacją w lotach konkursowych
trzeba mieć na uwadze sporo czynników dotyczących hodowli gołębi. Jednym z
najbardziej istotnych jest gołębnik, pomieszczenie gdzie będziemy utrzymywać nasze ptaki.
Najlepszym rozwiązaniem jest gołębnik wolnostojący o odpowiedniej kubaturze
(należy wziąć pod uwagę ile ptaków chcemy posiadać, wystarczająca ilość miejsca na poszczególne przedziały) z dobrą wentylacją oraz nasłonecznieniem w pogodne dni.
Ważne jest by w gołębniku było sucho oraz nie było przeciągów, co jest częstą przyczyną kichania ptaków oraz zapalenia spojówki.

Kolejnym czynnikiem jest wartość (pochodzenie) posiadanych ptaków i ich zdolności powrotno-lotowe do gołębnika. Sporym sukcesem jest wyhodowanie samemu pokolenia ptaków, które będą zdobywały czołowe konkursy, jednak jest to bardzo trudne i wymaga wielu lat hodowli. Oczywiście można nabyć ptaki na różnych wystawach, targach lub pokazach. Najlepiej jednak będzie je nabyć u hodowców posiadających już sukcesy w zawodach. Należy pamiętać o tym, że nie wszystkie zakupione młódki, a później roczne ptaki będą w stanie zaliczyć pełen plan lotowy w porównaniu do starszych, które mają większe doświadczenie i są mniej podatne na czynniki stresowe związane z koszowaniem, transportem oraz wypuszczaniem do lotu.

Ważne jest aby regularnie trenować posiadane ptaki i kontrolować ich stan zdrowotny.

Następnym czynnikiem jest żywienie ptaków. Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów
gotowych karm oraz dodatków paszowych przeznaczonych dla różnych grup ptaków, okresów życia oraz sposobu ich użytkowania. Można oczywiście samemu stworzyć własną mieszankę zaopatrując się samodzielnie w różnego rodzaju ziarna i komponenty. Podstawowymi składnikami jest pszenica, jęczmień, kukurydza, groch, słonecznik. Często można spotkać także w nich ryż, sorgo, dari, kardi, konopie i inne ziarna.
W diecie gołębi powinien znaleźć się również grit, glinka oraz witaminy i mieszanki mineralne często dodawane bezpośrednio do karmy lub wody. Należy pamiętać, że podawane preparaty lub wykorzystane nośniki (oleje) mogą spowodować odbarwienie karmidła lub poidła przez co należy je systematycznie czyścić oraz myć. Również utrzymanie czystości w całym gołębniku
oraz jego dezynfekcja (sucha, mokra) przyniesie korzyści dla naszych skrzydlatych pupili.
Kluczowa w żywieniu tych ptaków jest systematyczność podawania karmy i ocena jej pobierania przez ptaki oraz analiza wyglądu ptaków jak i osiąganych przez nie wyników.

Każdy z sezonów lotowych kończy się okresem wystaw, na których prezentowane i oceniane są najlepsze ptaki sezonu.
Jest to dobre miejsce do przedstawienia efektów całorocznej pracy hodowcy, ale niesie ze sobą również ryzyko zachorowania gołębi przez kontakt z drobnoustrojami chorobotwórczymi co związane jest z nagromadzeniem zwierząt na terenie wystawy i spadkiem ich odporności, spowodowany stresem.

Aktualnie wielu hodowców przygotowuje swoje ptaki do okresu lęgowego, czyli do łączenia w pary a później do odchowu młodych.
Bardzo ważne w tym czasie jest jak ptaki przezimowały oraz jaki jest ich stan zdrowia przed przystąpieniem do lęgów. Każdy hodowca powinien przeprowadzić szereg badań monitoringowych stada rodzicielskiego. Wymaganym minimum badań są badania
parazytologiczne kałomoczu i wymazów z wola oraz bakteriologiczne kałomoczu. Jeżeli wynik takich badań wskaże na występowanie jakiegoś zakażenia (bakteryjne, grzybicze czy obecność pasożytów) lekarz weterynarii może rozpocząć ukierunkowaną kurację.
Plusem takiego działania jest podanie ptakom konkretnych preparatów czy leków, które w porównaniu do leczenia “w ciemno” nie spowodują takiego dużego spadku ich odporności, nie wydłużą okresu podawania różnych preparatów, które w większym lub mniejszym stopniu wpływają na prace narządów miąższowych ptaka (nerki, wątroba), zminimalizują ryzyko powikłań bakteryjnych czy grzybiczych z racji osłąbionej odporności.

Szczepienie gołębi pocztowych.

Generalnie zasada jaką należy przyjąć jest taka, żeby nie hamować niepotrzebnie reaktywności układu odpornościowego zarówno dorosłych jak i młodych gołębi, tylko pobudzać go do pracy.

Bardzo pomocne w tym są szczepienia gołębi pocztowych. Są one wręcz wymagane przez władze PZHGP by można było współuczestniczyć w lotach konkursowych jak i wystawach czy pokazach.
Ze względu na stosowanie u gołębi szczepionek inaktywowanych konieczne jest dwukrotne szczepienie ptaków młodych. Dorosłe natomiast raz do roku.

Pierwsze szczepienie młodych ptaków powinno mieć miejsce w wieku ok. 3-5 tygodni (najlepiej kiedy młódki są jeszcze karmione przez rodziców – lepiej to znoszą. Następnie szczepienie należy powtórzyć po około 3 tygodniach. Szczepienia młodych trzeba tak rozplanować żeby drugie ich szczepienie przypadało na okres około 3 tygodni przed pierwszymi lotami konkursowymi.

Częstym dylematem hodowców jest to jakiej szczepionki użyć (przeciwko
jakim chorobom). Najważniejsze jest zabezpieczenie przeciwko chorobom wirusowym. Wymaganym minimum jest szczepienie przeciwko paramyksowirozie oraz ospie (dwie różne szczepionki, dwie różne drogi jej podania). Jeżeli jest taka potrzeba można zastosować szczepionki poliwalentne np. przeciwko paramyksowirozie, salmonellozie i mykoplazmozie i w tym samym terminie podać szczepionkę przeciwko ospie. Pamiętając o tym, żeby młódki były zdrowe
bo tylko takie można zaszczepić.

Podsumowując, wielu hodowców już przygotowuje się do kolejnego sezonu lotowego poprzez profilaktyczne badania swych ptaków.
Hodowca chcący osiągnąć dobre wyniki nie może zapomnieć o współpracy z lekarzem weterynarii. Regularne badania kałomoczu oraz pobieranie wymazów do badań laboratoryjnych daje możliwość kontrolowania stanu zdrowia całego stada oraz pozwala na szybką reakcję hodowcy i lekarza w celu przeciwdziałania niekorzystnym skutkom infekcji.
Bardzo ważne są również szczepienia ptaków młodych przed sezonem lotowym jak i szczepienia profilaktyczne ptaków dorosłych. Należy również pamiętać o odrobaczeniu ptaków przed łączeniem ich w pary i odpowiednio przygotowaniu ich do rozrodu poprzez suplementację witaminami oraz mieszanką mineralną dodawanych do wody lub karmy.